Thursday, July 18, 2024

“THẤY MẦM BIẾT CÂY”



Trong cuộc sống hàng ngày, điều mà người ta rất dễ dàng xem nhẹ chính là những việc nhỏ như lau bàn làm việc, rửa kẽ tay, hay quét những “góc chết” trong nhà… Những việc đó quả thật là không mấy quan trọng. Nhưng có câu nói rằng “tiểu tiết tiết lộ tính cách”, hơn nữa có những điều người ta cho là nhỏ nhặt mà đôi khi lại có thể thành tựu hay phá hỏng đại sự của đời người.


Cổ nhân có câu: “Thấy mầm biết cây” (Kiến vi tri trứ), nhìn sự vật khi nó mới xuất hiện thì cũng có thể đoán biết tương lai của nó. Kế hoạch khó ở chỗ dễ, nếu không để ý từ việc nhỏ thì thông thường người ta sẽ dễ phạm phải sai lầm như nôn nóng, rối loạn, lộn xộn, cuối cùng làm hỏng đại sự.


Thảm kịch chìm tàu Titanic là một vụ việc nổi tiếng đến mức dường như bất kỳ ai, dù ở phương Đông hay phương Tây, đều biết. Nhưng một trong những nguyên nhân khiến Titanic bị chìm lại rất nhỏ nhặt – đó là vì một chiếc chìa khóa bình thường.



Khi con tàu Titanic rời bến cảng, chiếc chìa khóa tủ chứa kính viễn vọng đã nằm trong áo khoác của một thủy thủ tên là David Blair. Có điều, Blair không theo con tàu Titanic, mà lại thực hiện nhiệm vụ ở một con tàu khác. Do đó, trong suốt chặng đường, kính viễn vọng của tàu Titanic đã nằm lăn lóc trong tủ và không thể được sử dụng.


Sau khi tấn thảm kịch Titanic xảy ra, một thủy thủ được giao nhiệm vụ quan sát biển tên là Fred Fleet đã khai nhận trong biên bản là: “Giá có kính viễn vọng thì mọi thứ sẽ khác hẳn”. Bởi vì, theo suy nghĩ của ông, nếu như có kính viễn vọng thì đã có thể phát hiện ra núi băng từ sớm và kết quả có thể đã khác.


Cho dù đến nay, việc thiếu kính viễn vọng chỉ được coi là một trong các vấn đề dẫn đến vụ chìm tàu Titanic, nhưng một thực tế là các thủy thủ đã quan sát biển bằng mắt thường vào lúc con tàu đâm vào băng.


Từ xưa đến nay, có rất nhiều người vì “quên tiểu tiết” mà hỏng đại sự, cũng có người vì một ý tưởng nhỏ mà trở thành vĩ nhân. Thế giới thực sự rất kỳ diệu, việc lớn và việc nhỏ thông thường đều luôn song hành cùng “nhịp thở” với nhau.


Đời người chính là một dãy các việc nhỏ xếp lại cùng nhau, mỗi một khổ đau mà ta phải chịu đều sẽ trở thành kinh nghiệm. Nếu kịp thời tích lũy, nắm vững kinh nghiệm thì những việc nhỏ “vụn vặt” ấy có thể giúp ta hoàn thành đại nghiệp.


Trong sách “Hàn Phi Tử” có câu nói: “Thiên lý chi đê, hội vu nghĩ huyệt”, bờ kè ngàn dặm sập vì hang kiến. Cũng như vậy, chuyện nhỏ không cẩn thận sẽ gây ra họa lớn.


Tương truyền, thời xưa có một thôn trang gần bờ sông Hoàng Hà. Vì để ứng phó với lũ, nông dân trong thôn đã cùng nhau xây đắp một bờ kè.


Ngày nọ, một người nông dân lớn tuổi vô tình phát hiện ra các lỗ kiến. Trong lòng ông tự hỏi: “Liệu những lỗ kiến này có ảnh hưởng đến an toàn của bờ kè hay không?”


Trên đường trở về ông lão gặp con trai mình. Sau khi nghe xong thắc mắc của cha, người con trai tỏ ra không chút quan tâm: “Bờ kè kiên cố như vậy thì kiến nhỏ bé có là gì đâu cha.”


Không ngờ tối hôm đó, mưa gió làm cho mực nước sông Hoàng Hà dâng cao. Nước thông qua các lỗ kiến và thẩm thấu vào, cuối cùng làm cho bờ kè bị vỡ tung, nước tràn ngập một vùng thôn trang và ruộng vườn.


Người xưa nói rằng việc nhỏ có thể thành tựu một người, nhưng việc nhỏ cũng có thể hủy hoại một con người, thậm chí là một quốc gia. Vậy nên mới có câu: “Ôm chí lớn mà không quên tiểu tiết”. Người muốn xây dựng nhân cách, lập chí hướng cao xa, thì hãy bắt đầu từ những việc nhỏ, từ những điều xung quanh mình, làm đến nơi đến chốn, ắt sẽ thành tựu được bản thân, thành tựu được đại sự.


ST