Sau này mới biết, trong lòng chúng sinh, trà có mùi vị khác nhau. Thứ trà mới dùng nước tinh khiết đun sôi trong bình đó, quẩn quanh giữa răng và môi của trà khách, uống xong, có người cảm thấy đắng như sinh mệnh, cũng có người thấy nhạt như gió mát.
Trà có đậm nhạt, có nóng lạnh, cũng có buồn vui. Dùng một trái tim quá cầu kỳ để thưởng trà, khó tránh khỏi chỉ chăm chăm vào sắc, hương, vị, mà thiếu đi một phần thanh đạm và chất phác. Trà có ngàn vạn vị, thậm chí hòa lẫn với thế sự và tình cảm. Dùng một trái tim bình đạm như nhiên để thưởng trà, thì có thể ung dung tận hưởng sự tĩnh lặng tuyệt mỹ của mây bay ngang trời, nước biếc không gợn sóng.
Trà, bắt nguồn từ tự nhiên, trải qua tinh hoa năm tháng, tắm thử thách xuân thu, từ đó mà có linh tính như hồn phách con người, non nước. Trà có thể dùng để gột bỏ bụi trần, gạn lọc tâm tình, rộng kết thiện duyên. Cho nên, người biết cách thưởng trà, cũng là một người tình nguyện để bản thân sống một cách giản đơn và thuần khiết.
Luôn tin rằng, thưởng trà là một cảnh ý, có những người dùng cả đời cũng không thể rũ bỏ chấp niệm, ngộ được bồ đề. Mà có những người chỉ dùng thời khắc của một chén trà, cũng có thể bước ra từ vạn tượng hỗn tạp, lòng hé nở như sen.
Luôn tin rằng, thưởng trà là một cảnh ý, có những người dùng cả đời cũng không thể rũ bỏ chấp niệm, ngộ được bồ đề. Mà có những người chỉ dùng thời khắc của một chén trà, cũng có thể bước ra từ vạn tượng hỗn tạp, lòng hé nở như sen.
Đời người có bảy nỗi khổ, chúng sinh lưu lạc trong nhân gian, nếm hết mọi đắng cay, đổi lấy vị ngọt ngào. Phồn hoa ba ngàn cảnh, nhưng cuối cùng đọng lại tại trần ai là gì? Đến một thời điểm nào đó, ngẫm lại những trôi qua như một cái chớp mắt, tháng năm nào còn quan tâm được mất, tính toán thành bại, đều đã thành khói mây qua mắt, người ta chợt thấy mình giống như màn đêm trút bỏ hết lớp trang sức của ban ngày, trầm tĩnh mà yên lắng, với trà.
Hãy yên an trong Phật tính của trà, vài chén tịnh thủy cho tâm trí thảnh thơi, vứt bỏ tạp niệm, chứng ngộ tâm bồ đề giữa đời thường bề bộn lo toan. Trời đất mênh mông, con người dù quyền lực thế nào, cũng nhỏ như cọng cỏ. Đừng nghĩ bản thân có thể làm kinh động thế giới, cũng đừng sợ thế giới sẽ làm kinh động bản thân mình. Ngày chào đời, vốn chẳng ai có bất kỳ hành lý gì, những cứ đi thêm đoạn đừng đời, lại mang thêm một tay nải, một gánh nặng. Đến khi nào có thể gói ghém lại, gọn ghẽ trong một trái tim thanh tịnh, an nhiên nhìn thế thái, xóa bỏ thiên kiến, vui vẻ giữa bình đạm mà ung dung mỗi ngày?! “Tâm kinh” viết: “Vô quải ngại cố, vô hữu khủng bố, viễn ly điên đải mộng tưởng. Nhất thiết tùy duyên, nhất sinh tùy duyên, phương đắc tự tại” (Tâm không uế chướng, nên không sợ hãi, vượt khỏi sai lầm. Tất cả tùy duyên, một đời tùy duyên, luôn được tự tại). Có người ngoan cố níu giữ cả đời không buông. Có người quẩn quanh trong vòng mê nhân quả đến mệt nhoài, mãi không an.
Trà có bốn đức, từ bi hỉ xả. Một chén trà trong, người ta có thể thưởng được chân ý cuộc đời, có sinh có tử, có tụ ắt có tán, có tươi ắt có héo. Đến một lúc nào đó, người ta biết bất cứ bi thương nào đều là vui sướng; bất cứ mất mát nào đều là có được; từ bi với chính mình, mới có thể từ bi với vạn vật. Thời gian như nước, trầm tư an tĩnh vốn cũng là một cái đẹp; hãy giữ lòng mình bình dị mà tao nhã, cho dù là giữa lòng đời huyên náo, hay trong một không gian tĩnh lặng. Khắc chế dục vọng, đánh đuổi phiền nhiễu, không bi quan, không trốn tránh, chỉ đơn giản là sống giản đơn đi! Tất cả tình duyên thế gian, đều có phần số cả. Kẻ có tình chưa chắc có duyên, kẻ có duyên chưa chắc có tình. Tùy duyên để an, chân thành và biết trân quý cũng chính là ngộ đạo. Lúc nào buồn quá, có thể dùng trà rửa tâm, cho tâm sáng lại, nhìn rõ bản thân, khi đó có thể nhận biết thế giới vô thường.
“Kinh kim cương” viết: “Quá khứ tâm bất khả đắc, hiện tại tâm bất khả đắc, vị lai tâm bất khả đắc” (Tâm quá khứ không thể có, tâm hiện tại không thể có, tâm tương lai cũng không thể có). Chúng ta không nên vì một bi kịch định mệnh, mà lựa chọn đau thương. Nhưng cũng không thể vì sự viên mãn của tương lai, mà bỏ việc tu tâm dưỡng tính. Thưởng trà, là để tu tâm, hiểu thấu thiền ý của "tịnh thủy không bụi trần", để giữ mình thanh tĩnh, không trôi giạt vô phương không định hướng, ngày ngày.
Ngồi thưởng trà còn có thể khiến người ta biết buông bỏ cố chấp, tha thứ lỗi lầm, có lại sự thanh thản.. Đời người sẽ hoàn mỹ khi chừa lạ khoảng trống “không minh” mà nhà Phật hay nhắc tới. Bởi nhân gian bình thường là một sân khấu cho ngàn người diễn vạn người xem; ngày kịch đến hồi kết, nhất định cần có sự từ bỏ thật sự, để bước ra ngoài vòng chấp niệm mà an nhiên. Vô pháp vô thường, duyên khởi tính không. Vạn vật vì duyên hòa hợp mà sinh, cũng vì duyên mà diệt. “Vãn vân thu” (mây chiều ngưng lại), tức là lúc chim mỏi quay về tổ. Phật nói bể khổ vô biên, quay đầu là bờ, mỗi một lần quay lại đều là quay đầu, mỗi một lần qua sông đều là chèo thuyền. Cho dù con đường phía trước có bao xa, xóa bỏ ngã chấp, sau đó cho dù phải ăn gió nằm sương, biển trời mênh mông, đều có thể quay về. Nước lặng chảy sâu, người bình đạm nội tâm sẽ thanh thản, dễ thấm nhuần Thiền lý; uống một chén trà từ đắng đến không có vị,; cũng như đời người buông bỏ phức tạp lấy giản đơn, nương theo thế sự, mà giản dị yên bình. An nhiên tự tại thực ra không cần dũng khí và quyết tâm, mà cần thiện ý và thanh tỉnh. Ngày ngày những dòng chảy hối hả, vinh nhục phàm trần mà chúng ta nhìn thấy, kỳ thực đều chỉ là một vở kịch. Buông bỏ chính là đạt được, tàn khuyết chính là viên mãn. Chúng ta thường dùng vô số thời gian nhưng vẫn không thể hiểu nỗi một nguyên lý nào đó; đến một khắc nào đó ngộ ra, thì thấy mình thấu đáo minh tường những gì mà người đời cho là tinh thâm uyên bác.
Thưởng trà, có thể dùng đồ gốm, tách sứ, chén ngọc, cũng có thể dùng chung tre, bát gỗ. Có khi thưởng trà, là để xua đi thời gian nhàn rỗi, tịch liêu. Mùi vị hay sự nóng lạnh của trà, dường như không quan trọng, không cần lễ tiết, chỉ uống một cách thoải mái, mùi vị chính biết đâu lại chính vị Bát Nhã thì sao?! Chỉ là bao nhiêu người, có thể đem năm tháng sôi sục bất an, uống đến khi nước lặng không gợn sóng. Bao nhiêu người có thể đem thế tượng vẩn đục liên miên, uống đến trong vắt tinh khiết. Thôi thì thì thoảng, hãy lựa chọn cho mình một ngày bất kỳ, không nghĩ mưa nắng, không quản xuân thu, ngồi thong dong uống hết một bình thiền trà của nhân sinh, để coi ta có quay về chân bản, tìm được chính mình thưở ban đầu hay không?
(Bạch Lạc Mai)