Tư duy phản biện là sự phân tích cẩn thận và hợp lý một tình huống, dẫn đến việc bạn đưa ra những quyết định tốt trong ngắn hạn và dài hạn.
Nhưng như chúng ta đều biết, không ai luôn luôn đưa ra quyết định tốt, và một số người gần như luôn luôn đưa ra quyết định sai lầm.
Vì vậy, tôi nghĩ cách tốt nhất để giải thích điều này là nhìn vào các giai đoạn tư duy và những suy nghĩ đặc trưng cho mỗi mức độ đó.
Không Tư Duy
Mức độ đầu tiên của tư duy là cơ bản là không có tư duy gì cả.
Đó là một đường thẳng từ cảm xúc đến hành động mà không có sự xem xét thêm.
Điều này không hoàn toàn xấu vì nó chịu trách nhiệm cho nhiều chức năng bản năng như khóc khi bạn buồn hay đập bàn khi bạn tức giận...
Dù sao thì, tất cả chúng ta đôi khi cũng tư duy ở mức độ này, nhưng một số người thì quá thường xuyên.
Điều này có nghĩa là nếu ai đó nói điều gì đó như "Wow, bạn không tin là họ thực sự hạ cánh lên mặt trăng đấy chứ?",
bạn có lẽ nên ngừng nói chuyện với kẻ ngốc đó.
Tư Duy Một Cách Thông Thường
Mức độ tư duy thứ hai là Tư Duy Một Cách Thông Thường. Bạn chưa thực sự kiểm tra tất cả các sự kiện đến tận gốc rễ,
nhưng bạn biết khi nào mọi thứ có lý và khi nào thì không.
Bạn không để những tiêu đề báo chí quyết định bạn phải nghĩ gì... bạn đọc bài báo và đọc phần bình luận để tìm hiểu góc nhìn đa chiều.
Và bạn không trích dẫn Wikipedia trong bài luận của mình... bạn trích dẫn những tài liệu tham khảo bên dưới.
Khi bạn gặp một vấn đề, bạn chỉ giải quyết triệu chứng mà không đi sâu hơn nữa.
Nhưng nhìn chung, cuộc sống của bạn rất thực tế.
Có thể bạn đang phải trả 20k mỗi năm để học và lo lắng rằng mình sẽ không có việc làm, nhưng này, 20k mỗi năm cho một hy vọng thì quả là một món hời.
Tư Duy Phản Biện
Mức độ tư duy thứ ba là Tư Duy Phản Biện. Bạn suy nghĩ mọi thứ đến kết luận hợp lý của chúng và hành động tương ứng, trong khi không để ý đến những chi tiết nhỏ.
Nếu bạn cảm thấy ốm, bạn đi khám bác sĩ. Nếu bạn cảm thấy buồn, bạn nhờ bạn bè và gia đình hỗ trợ.
Và nếu bạn không thích xem quảng cáo trên YouTube,
bạn cài đặt AdBlock, vì bạn biết nếu bạn đang xem một kênh YouTube phổ biến mà mọi người thích, họ có thể đã bị tắt kiếm tiền rồi.
(Đoạn sau này tác giả viết hài hước quá mức, gây khó hiểu khi đang nói một vấn đề nghiêm túc)
Bạn không nhắn tin cho người yêu cũ khi say rượu, vì bạn chưa bao giờ có một mối quan hệ thất bại.
Và khi bạn đi phỏng vấn xin việc, câu hỏi sẽ là:
"Điểm yếu lớn nhất của bạn là gì?"
"Tôi không thực sự học từ những sai lầm của mình."
"Vì sao vậy?"
"Vì tôi chẳng bao giờ mắc phải sai lầm nào."
Mặc dù cuộc sống của bạn gần như hoàn hảo, nhưng những người xung quanh có thể cảm thấy ghen tỵ với bạn vì sự hoàn hảo của bạn, mà lại còn khiêm tốn một cách đáng ngạc nhiên.
Mặc dù điều này có vẻ như là đỉnh cao của tư duy phản biện,
nhưng thực sự thì không phải, vì vậy chúng ta còn có một cấp độ tư duy bổ sung:
Suy Nghĩ Quá Mức
Tư duy này cố gắng giải quyết tất cả các vấn đề đơn giản của bạn bằng những giải pháp quá phức tạp.
Nhân viên phục vụ nói "Chúc bạn ăn ngon!" và khi bạn trả lời "Cảm ơn, bạn cũng vậy",
anh ta cười và đi tiếp, và bạn không bao giờ quay lại nhà hàng đó nữa.
Nếu bạn đang hẹn hò cà phê và cô gái nói,
"Tại sao chúng ta không ăn kem thay vì làm việc kia?"
bạn sẽ nhẹ nhàng từ chối vì cô ấy đang lệch khỏi kịch bản đã định.
Trước khi bạn có thể thoải mái nhảy múa ở một bữa tiệc, bạn phải xem vài trăm video hướng dẫn để chắc chắn rằng mình đang nhảy đúng cách.
Và nếu bài đăng Instagram của bạn không nhận được đủ lượt thích trong 15 phút đầu, bạn sẽ xóa nó nhanh hơn bạn xóa lịch sử duyệt web khi ai đó yêu cầu sử dụng điện thoại của bạn.
Mặc dù bạn không thể thực sự ngừng suy nghĩ quá mức, nếu có điều gì đó khiến bạn lo lắng, nó thường sẽ cải thiện theo thời gian vì bạn nhận ra những điều tồi tệ mà bạn lo lắng gần như không bao giờ xảy ra.
Một khoảnh khắc mở mắt thực sự với tôi là khi tôi nói với bạn mình:
"Chết tiệt, tôi không thể ngừng lo lắng về những gì người khác nghĩ về tôi...", và anh ấy nói:
"Đừng lo lắng, không ai nghĩ về bạn đâu."
Mặc dù cách nói có thể cần cải thiện, nhưng đây chắc chắn là điều đáng suy ngẫm.
Từ trang Casually Explained