Nếu như anh không đến
Hôm nay trong vườn nhà
Sẽ đầy hối tiếc
Bởi vì xa trục thảo
Sẽ phí cả ngày hoa
(YAKAMÔCHI)
Từ một thị trấn xinh xắn giữa lòng Châu Âu, mà cái tên
lạ lẫm của nó
tôi thường không thể nhớ, cô bạn nhỏ gọi điện về cho
tôi giữa màn đêm chỉ
để chia sẻ một nỗi thất vọng: “Em vừa đọc được trên mạng,
ở Alaska có một
ông Edward Martin nào đó tìm được tổng cộng 160,000
nhánh lá xa trục
thảo bốn cánh. Trời ơi! Em tìm được có một lá mà đã
khoe tùm lum. Đúng là
vớ vẩn”.
Suýt nữa thì tôi bật cười nhưng rồi kịp kìm lại. Có
bao nhiêu người trên
thế giới này suốt đời tìm một nhánh xa trục thảo bốn
cánh mà không thể tìm
thấy? Tôi chợt hiểu vì sao thông tin đó khiến em thất
vọng. Nếu người ta có
thể tìm được 160,000 nhánh cỏ bốn cánh, thì niềm vui
khi tìm thấy duy nhất
một nhánh cỏ bốn lá của em trở nên … lãng xẹt. Cứ như
có ai dội một ca
nước vào mặt khi ta đang chìm trong giấc mộng đẹp ban
chiều.
Chỉ hai tháng trước, trong một lần dạo chơi trên ngọn
đồi nhỏ sau trường,
cậu bạn của em nói họ đang bước đi trên một vạt xa trục
thảo, em nhìn
xuống chân mình và bắt gặp, ngay cái nhìn đầu tiên, một
nhánh xa trục thảo
bốn cánh xanh ngắt. Đám bạn học của em hét toáng lên.
Có đứa đã từng
quần nát vạt cỏ ấy trong suốt hai tuần, mà không tìm
thấy nhánh cỏ có bốn
cánh. Em ép nhánh cỏ vào khung kính và để trên bàn học,
sung sướng ngắm
nó nhiều lần mỗi ngày. Người ta nói ai tìm được nhánh
cỏ xa trục thảo bốn
cánh thì sẽ gặp được may mắn và hạnh phúc.
Một cánh là niềm tin
Hai cánh là hy vọng
Ba cánh là tình yêu
Bốn cánh là may mắn
“Chẳng lẽ ông Martin đó có được đến 160.000 lần may mắn
trong đời
mình?” - Em hỏi.
Nếu em biết người ta thậm chí đã tạm đột biến gen để
trồng được những
chậu xa trục thảo có tới 30% số lá là bốn cánh thì nỗi
thất vọng của em chắc
còn lớn hơn nữa. Và lúc đó, hẳn em sẽ đồng ý với tác
giả của cuốn sách best
seller Bí mật của sự may mắn. Ông cho rằng sự may mắn
thực sự là do con
người tạo ra. Cũng như người ta đang bán đầy những mặt
dây chuyền có ép
lá xa trục thảo bốn cánh “trồng được” thay vì “bắt được”.
Nhưng đối với riêng tôi, bản chất của sự may mắn mãi
mãi là tình cờ và
không thể đoán trước. Bí mật của sự may mắn sẽ không
bao giờ tỏ lộ. Vận
may, cũng như cái gọi là duyên số, xảy đến hoàn toàn
ngẫu nhien, như tại
sao em yêu người này mà không yêu người khác. Tại sao
em gặp người này
ở đó mà không phải ở nơi khác.
Tôi nghĩ rằng “vận may” khác với “thành quả”. Ta không
thể đạt được sự
may mắn. Ta không thể tạo ra vận may. Điều đó cũng giống
như ta không
thể sắp đặt trước một cuộc hẹn mà ở đó ta sẽ gặp tiếng
sét ái tình. Nhưng mặt
khác, chúng ta có thể nỗ lực để tạo ra những thành quả.
Đừng gọi thành quả
của mình là may mắn, vì như vậy là vứt bỏ ý chí và nỗ
lực của bản thân.
Cũng đừng xem may mắn là thành quả, vì như thế là từ
chối vẻ đẹp bí ẩn và
đầy bất ngờ của cuộc sống.
Năm ngoái, Shigeo Obara, một nông dân ở Nhật đang giữ kỷ
lục thế giới
về lá xa trục thảo nhiều cánh nhất, đã tìm thấy một
chiếc lá xa trục thảo 21
cánh trong vườn nhà mình. Đó không phải là sự may mắn.
Năm 1951, khi
còn là một đứa trẻ, ông tìm thấy chiếc lá xa trục thảo
bốn cánh đầu tiên. Sau
đó, Obara đã bỏ rất nhiều công sức tiến hành lai tạo
và nghiên cứu sự đột
biến gen cũng như tác động môi trường liên quan đến số
cánh, màu, kích cỡ
của lá xa trục thảo. Ông đã tìm thấy rất nhiều lá trục
thảo có 5,6,7… thậm
chí 18 cánh, và giờ là 21 cánh… Hoàn toàn không phải
tình cờ.
Cũng vậy, tôi tin rằng chỉ có chiếc lá bốn cánh đầu
tiên mà Edward
Martin tìm thấy mới là vận may, nó khởi đầu cho một cuộc
săn tìm dài hơn
nửa thế kỷ, còn 159.999 chiếc lá sau đó là thành quả của
những năm tháng
bỏ công sưu tầm.
Hãy cứ tin vào sự may mắn, rằng đôi lúc nó rơi xuống
cuộc đời ai đó như
một món quà. Hãy giữ lấy những chiếc lá xa trục thảo bốn
cánh như một
biểu tượng của ước mơ, cũng là lời thú nhận về sự nhỏ
bé của phận người
trước tạo hóa. Rằng, có những điều vượt ngoài sự chi
phối của con người.
Tuy nhiên, như một câu ngạn ngữ xưa đã nói “sự may mắn
chẳng tặng không
ai cái gì bao giờ, nó chỉ cho vay mà thôi”. Vì vậy, đừng
tìm kiếm nó, đừng
trông chờ hay thậm chí đổ lỗi cho nó… Và hãy nhớ rằng
mọi vận may chỉ là
khởi đầu.
Dù sao thì tôi cũng tin rằng, chiếc lá xa trục thảo bốn
cánh đầu tiên mà
em gặp được là một vận may. Nó khởi đầu cho cái gì thì
tùy thuộc ở em.
Vấn đề là em giữ lấy chiếc lá ấy như một niềm hứng khởi
ngày thơ với một
niềm tin cổ tích, hay em sẽ vứt bỏ nó như một chiếc lá
tầm thường chứa
đựng huyền thoại vớ vẩn.
Em biết đó, người ta có thể đạt được những thành quả
vĩ đại chỉ với khởi
đầu là một niềm hứng khởi ngây thơ. Tôi mong rằng em sẽ
luôn giữ lấy
trong tim mình nhành xa trục thảo đầu tiên ấy, bởi như
Walt Whitman đã
viết “một lá cỏ cũng không nhỏ nhoi hơn hành trình của
những vì sao”…
(Phạm Lữ Ân_Nếu biết trăm năm là hữu hạn)