Carl Pickhardt, một nhà tâm lý học và là tác giả của 15 cuốn sách dạy cách làm cha mẹ cho biết một đứa trẻ thiếu tự tin sẽ luôn ngần ngại thử những điều mới mẻ bởi chúng sợ thất bại hoặc làm người khác thất vọng. Tâm lý này có thể kìm hãm khả năng của chúng trong tương lai và ngăn chúng có được một sự nghiệp thành công.
"Những kẻ thù của sự tự tin là sự chán nản và nỗi sợ hãi," ông nói. Vì vậy, công việc của các bậc cha mẹ là khuyến khích và hỗ trợ con cái khi các em tìm cách giải quyết những vấn đề khó khăn.
Dưới đây là 17 lời khuyên cho việc nuôi dạy một đứa trẻ tự tin
1. Đánh giá cao sự nỗ lực dù trẻ thành công hay thất bại
Khi bạn lớn lên, cuộc hành trình là quan trọng hơn đích đến. Vì vậy, dù con bạn sút quả bóng ấn định chiến thắng cho đội, hay sút trượt ra ngoài, hãy cứ khen ngợi nỗ lực của chúng. Trẻ không bao giờ cần cảm thấy xấu hổ vì đã cố gắng.
"Về lâu dài, việc luôn cố gắng sẽ bồi đắp sự tự tin nhiều hơn là lúc nào cũng làm tốt mọi việc," Pickhardt cho biết.
2. Khuyến khích trẻ thực hành để xây dựng năng lực
Hãy khuyến khích con bạn làm mọi điều chúng thấy hứng thú nhưng đừng gây quá nhiều áp lực lên chúng. Harmony Shu, một thần đồng piano, từng chia sẻ với người dẫn chương trình Ellen DeGeneres rằng cô bé đã bắt đầu tập đàn từ khi mới 3 tuổi. "Việc thực hành sẽ làm tăng các nỗ lực với lòng tin rằng trẻ có thể tiến bộ hơn," Pickhardt giải thích.
3. Hãy để trẻ tự giải quyết những vấn đề của bản thân
Nếu bạn giành làm phần việc khó cho con, chúng sẽ không bao giờ phát triển được khả năng hay sự tự tin để tự mình giải quyết các vấn đề.
"Việc cha mẹ giúp đỡ có thể ngăn sự tự tin của trẻ hình thành từ việc tự giúp bản thân và tự giải quyết vấn đề của mình," Pickhardt giải thích.
Nói cách khác, tốt hơn là hãy để con bạn nhận vài điểm không tốt thay vì toàn điểm tốt, miễn là chúng đang thực sự học được cách giải quyết các vấn đề và làm việc.
4. Hãy để trẻ sống đúng với lứa tuổi của mình
Đừng kỳ vọng trẻ sẽ hành động như một người lớn. "Khi một đứa trẻ cảm thấy rằng việc làm tốt giống như cha mẹ mình là đủ, tiêu chuẩn phi thực tế đó sẽ không khuyến khích chúng nỗ lực. Cố ép trẻ đạt được những kỳ vọng quá tuổi của chúng sẽ làm giảm sự tự tin của các em," Pickhardt cho biết.
5. Khuyến khích sự tò mò
Đôi khi những câu hỏi bất tận của trẻ sẽ làm cha mẹ mệt mỏi, nhưng hành động đó cần được khuyến khích. Nhà nghiên cứu Paul Harris của Đại học Harvard chia sẻ với The Guardian rằng những câu hỏi là một bài tập hữu ích cho sự phát triển của trẻ, bởi chúng chứng tỏ trẻ nhận ra rằng "có những thứ mình không biết... có những thế giới kiến thức vô hình mà chúng chưa đặt chân đến."
Cũng theo The Guardian, khi trẻ bắt đầu đi học, những trẻ sống ở những gia đình khuyến khích chúng đặt câu hỏi có kết quả học tập cao hơn bạn bè cùng lớp, bởi chúng đã học được cách thu thập thông tin từ cha mẹ, và áp dụng điều đó khi nghe giáo viên giảng. Nói cách khác, chúng biết cách học tốt hơn và nhanh hơn.
6. Đặt ra cho trẻ những thử thách mới
Hãy chỉ ra cho con bạn những mục tiêu chúng có thể đặt ra và đạt được để tiến tới thành công lớn hơn - ví dụ như đi xe đạp mà không cần gắn bánh hỗ trợ. "Cha mẹ có thể nuôi dưỡng sự tự tin bằng việc gia tăng những trách nhiệm cần thực hiện với trẻ," Pickhardt giải thích.
7. Tránh tạo đường tắt hay trường hợp ngoại lệ với con cái
Pickhardt cho biết việc được đối xử đặc biệt có thể dẫn đến sự thiếu tự tin. "Quyền lợi không thể thay thế được sự tự tin."
8. Không bao giờ chỉ trích thành quả của con
Sẽ không có gì kìm hãm trẻ nhiều hơn là việc chỉ trích những nỗ lực của chúng. Hãy cho trẻ những phản hồi hữu ích và nói với trẻ rằng không sao cả - nhưng đừng bao giờ nói rằng chúng đã làm không tốt.
Nếu con bạn sợ thất bại vì không muốn bạn tức giận hay thất vọng, chúng sẽ chẳng bao giờ dám thử những điều mới mẻ.
"Thường thì, những lời chỉ trích của cha mẹ làm giảm cách trẻ tự xác định giá trị của mình cũng như động lực của chúng," Pickhardt chia sẻ.
9. Hãy coi những sai lầm là những viên gạch tạo nên quá trình học tập
"Học hỏi từ sai lầm tạo nên sự tự tin," Pickhardt nói. Nhưng điều này chỉ xảy ra khi bạn, những bậc cha mẹ, coi những sai lầm là một cơ hội để học hỏi và trưởng thành.
Đừng quá bảo vệ con cái. Hãy cho phép con cái bạn thỉnh thoảng làm rối tinh mọi thứ một chút, và giúp chúng hiểu lần sau chúng có thể làm tốt hơn như thế nào.
Pickhardt nói rằng cha mẹ nên xem những lần "trời ơi" là một cơ hội để dạy con cái không lùi bước trước thất bại.
10. Cởi mở với những trải nghiệm mới
Pickhardt nói rằng với tư cách cha mẹ, bạn cần có trách nhiệm "cho con cái tiếp xúc và trải nghiệm cuộc sống nhiều hơn để trẻ phát triển sự tự tin khi đối mặt với thế giới rộng lớn."
Cho trẻ tiếp xúc với những điều mới mẻ dạy chúng rằng dù đôi khi mọi chuyện thật đáng sợ và khó khăn, chúng vẫn có thể vượt qua.
11. Dạy cho trẻ những gì bạn biết làm
Bạn là anh hùng của con bạn - ít nhất là cho đến khi chúng đến tuổi thiếu niên. Hãy dùng sức mạnh đó để dạy chúng những gì bạn biết về cách suy nghĩ, hành động và ăn nói. Hãy trở thành một tấm gương tốt, một hình mẫu cho trẻ. Pickhardt nói rằng nhìn thấy bạn thành công sẽ giúp trẻ tự tin rằng chúng có thể làm được điều tương tự.
Lo lắng của cha mẹ thường sẽ được trẻ hiểu là biểu hiện của sự bất tín nhiệm. "Việc cha mẹ bày tỏ sự tự tin sẽ làm nảy sinh sự tự tin ở trẻ," Pickhardt cho biết.
13. Khen chúng khi chúng đối mặt với nghịch cảnh
Cuộc sống không công bằng và rất khó khăn. Mọi đứa trẻ đều phải học được điều đó vào một lúc nào đó.
Khi trẻ gặp khó khăn, Pickhardt nói rằng cha mẹ nên chỉ ra cho trẻ rằng đối mặt với thử thách sẽ làm tăng sự tự tin của chúng. Điều quan trọng là phải nhắc nhở con cái rằng mọi con đường đến với thành công đều không thiếu thất bại.
14. Trợ giúp và ủng hộ trẻ nhưng không quá mức
Theo Pickhardt, nhảy vào giúp đỡ trẻ quá sớm có thể làm giảm khả năng tự giúp đỡ bản thân của trẻ. "Sự giúp đỡ của cha mẹ còn tùy thuộc vào khả năng tự lực của trẻ, điều đầu tiên giúp chúng xây dựng sự tự tin."
15. Hoan nghênh sự can đảm của con cái khi chúng thử làm những điều mới
Cho dù là cố gia nhập đội bóng rổ hay đi tàu lượn lần đầu tiên, Pickhardt khuyên rằng cha mẹ cần khen con cái vì đã thử những điều mới. Ông gợi ý cha mẹ nên nói những câu đơn giản như: "Con thật dũng cảm khi thử làm việc này."
"Sự thoải mái bắt nguồn từ việc bám vào những thứ quen thuộc; lòng can đảm lại đòi hỏi dám đối mặt với những điều mới và khác biệt."
16. Thể hiện sự hứng thú khi học tập
17. Hãy dùng quyền cha mẹ nhưng đừng quá lạm dụng hay nghiêm khắc
Khi cha mẹ quá nghiêm khắc hay đòi hỏi, sự tự tin của trẻ vào bản thân sẽ giảm xuống.
"Sự phụ thuộc vào việc bị nói phải làm điều này điều kia sẽ ngăn trẻ hành động táo bạo," Pickhardt cho biết./.